Niewielkie owrzodzenia pojawiające się na błonie śluzowej jamy ustnej nazywane są aftami. Na ich powstanie narażona jest każda osoba, ale niektóre czynniki sprzyjają ich częstszemu powstawaniu. Kiedy powstają afty u dzieci i jak można im zapobiegać?

Artykuł napisany na podstawie informacji ze strony https://zdrowy.net/

Afty to niewielkie owrzodzenia – nadżerki, które powstają na błonie śluzowej jamy ustnej, w tym dziąseł, warg, języka, gardła czy podniebienia i powodują miejscowy stan zapalny. Najczęściej mają wielkość od 1 mm do 2 mm średnicy, ale mogą dochodzić nawet do 5 mm średnicy. Występują pojedynczo albo w grupach. Przypominają niewielką nadżerkę o białym środku oraz czerwonej obwódce. Przeważnie w pierwszej fazie, przed pojawieniem się owrzodzenia, powodują swędzenie i mrowienie, a potem dają nieprzyjemne dolegliwości bólowe.

Najczęściej diagnozuje się afty u dzieci oraz u młodzieży, ale również na ich powstawanie narażone są osoby dorosłe.

Co jest przyczyną powstawania aft?

Medycyna nie określiła jeszcze jednoznacznie, co jest przyczyną powstawania aft (więcej przeczytasz po kliknięciu tutaj). Zmiany te jednak pojawiają się w określonych przypadkach, więc można wskazać z dużym prawdopodobieństwem, co powoduje ich tworzenie się w jamie ustnej.

Najczęściej jest to wynik urazów mechanicznych. Na przykład afta na dziąśle pojawia się wskutek nieprawidłowego szczotkowania zębów, próchnicy, kamienia nazębnego czy noszenia protez lub aparatów ortodontycznych. Z kolei afta na języku może pojawić się jako skutek mimowolnego pogryzienia czy spożywania pokarmów zbyt gorących, kwaśnych albo ostro przyprawionych.

Główne czynniki sprzyjające powstawaniu aft to:

• urazy mechaniczne, na przykład podczas zabiegów stomatologicznych, szczotkowania zębów, wywołane przez noszenie aparatów ortodontycznych, protez

• stosowanie niektórych past do zębów, głównie z dodecylosiarczanem sodu (SLS)

• nieprawidłowa higiena jamy ustnej, między innymi kamień nazębny, próchnica

• przypadkowe albo celowe pogryzienie błony śluzowej jamy ustnej

• nadmierny stres obniżający odporność

• niektóre alergeny

• kwaśne, ostre, gorące jedzenie

• gorączka

• niedobory witaminy B12, kwasu foliowego, żelaza, cynku

• zmiany hormonalne, na przykład w ciąży, podczas menopauzy, zażywania tabletek antykoncepcyjnych, miesiączki

• antybiotykoterapia z użyciem silnych antybiotyków

• zakażenie wirusem HIV

Afty mogą pojawiać się wtedy zarówno rzadko, jak i dość często. W przypadku nawrotów mówimy o tak zwanej aftozie nawrotowej, w której powstawaniu dużą rolę odgrywają czynniki genetyczne. Co trzecia osoba chorująca na aftozę nawrotową posiada w najbliższej rodzinie osobę z tą chorobą. Gdy występuje ona u obu rodziców, wtedy prawdopodobieństwo pojawienia się jej u dzieci wynosi aż 90%.

Czy aftom można jakoś zapobiegać?

W dużej mierze aftom można zapobiegać. Należy pamiętać między innymi o prawidłowej higienie jamy ustnej oraz o tym, aby uważać, by nie spowodować żadnych urazów błony śluzowej.

Osoby narażone na powstawanie aft powinny także unikać potraw, które mogą spowodować ich wystąpienie, czyli potraw nadmiernie kwaśnych, gorących, zbyt ostro przyprawionych. Warto także zadbać o prawidłowy poziom witaminy B12 oraz żelaza, cynku i kwasu foliowego dzięki prawidłowej diecie i suplementom.

Jeśli dojdzie do powstawania afty, można także zmniejszyć dolegliwości i przyspieszyć leczenie przez płukanie jamy ustnej naparami z szałwii albo rumianku, wody różanej lub też lekkim roztworem wody z solą. W aptekach dostępne są również specjalistyczne preparaty przeznaczone na afty, między innymi w formie żelu czy sprayu do miejscowej aplikacji.